Reddi Miras

Reddi Miras

İzmir, 18.04.2020

Reddi Miras Nedir?

Medeni Kanun uyarınca, miras bırakanın mirası (terekesi) aktif ve pasifleriyle birlikte herhangi bir beyana gerek olmaksızın mirasçılara geçer. (Medeni Kanun m. 599) Reddi miras ise kanuni ve atanmış mirasçılara mirastan sorumlu olmak istememeleri halinde tanınmış bir yoldur. Yani, belirli şartlara uyulması halinde, mirasın reddedilmesi mümkündür. 

Mirasın Reddi Çeşitleri Nelerdir?

Medeni Kanun’un 605. Maddesi uyarınca reddi mirasın iki farklı çeşidi vardır. Bunlar mirasın hükmen reddi ile mirasın gerçek reddidir.

Mirasın Hükmen Reddi:

Mirasın hükmen reddi uyarınca; miras bırakanın ölüm tarihinde ödemeden aczi açıkça belli veya re’sen tespit edilmiş ise miras herhangi bir beyana gerek kalmaksızın reddedilmiş sayılır. (TMK m. 605/ll) Mirasçılar şartları mevcut ise mirasın  hükmen reddine ilişkin bir tespit davası açabileceği gibi bu hususu kendilerine karşı miras bırakanın alacaklıları tarafından açılan bir davada itiraz olarak da ileri sürebilirler.

Mirasın Gerçek Reddi:    

Uygulamada sıklıkla başvurulan mirasın gerçek reddi ise miras bırakanın ölümü ile birlikte mirasının intikal ettiği kişilerin bu mirası kanunda tanımlanan süre içerisinde  reddetmesidir. Bu kişiler yasal mirasçılar veya (var ise) atanmış mirasçılardır.

Reddi Miras Nasıl Yapılır?

Mirasın reddi, mirası reddetmek isteyen mirasçı (lar) tarafından yapılan bir irade beyanıyla gerçekleşir. Buna ilişkin reddi miras davası (mirasın reddi davası) açılması gerekir. Reddi miras davası murisin, yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesinde açılır. Miras kısmen reddedilemez. Reddi mirasın yapılmasıyla birlikte sulh hukuk mahkemesinin özel kütüğüne bu beyan kaydedilir. Ayrıca,  mirasçıya da mirası reddettiğine ilişkin belge verilir.   Reddi miras kayıtsız şartsız olmalı ve süresi içerisinde dava açılmalıdır.

Reddi Miras Süresi:

Reddi mirasa ilişkin süre, yasal mirasçılar bakımından (mirasçı olduklarını sonradan öğrendiklerini ispat etmedikçe)  murisin ölümünden itibaren 3 aydır.

Vasiyetname ile atanmış mirasçılar bakımından da murisin tasarrufunun kendilerine bildirildiği tarihten itibaren üç aydır.  

Bu süre içerisinde miras reddedilmez ise mirasçılar tarafından kabul edilmiş sayılır, murisin  hak ve borçları miras payı oranında mirasçı(lar)ya geçer. 

Reddi Miras Noterden Yapılabilir mi?

Reddi miras işleminin  noterden yapılması mümkün değildir. Yalnızca sulh hukuk mahkemesinde reddi miras davası yoluyla yapılabilir.

Miras bırakan Hayattayken Reddi Miras Yapılabilir mi?

Miras bırakan henüz hayattayken miras reddedilemez. Zira, bu hakkın başlaması için miras bırakanın vefat etmiş olması gerekir. Ancak çeşitli sebeplerle miras bırakanın sağlığında, miras hakkından feragat etmek isteyen  mirasçısı ile arasında mirastan feragat sözleşmesi yapılması mümkündür. Mirastan feragat sözleşmesi ise kanunda ayrıca düzenlenmiştir.

Reddi Miras Yapılmazsa Ne olur?

Üç aylık süresi içinde reddi miras yapılmadığı takdirde, miras bırakanın tüm hak ve borçları miras payı oranında ilgili mirasçıya geçer. Bu durumda mirasçı miras bırakanın (varsa) borçlarından da kendi malvarlığı ile sorumlu olur.  

Mirasın Reddinin Hukuki Sonuçları:

Reddi mirasın yasal mirasçı veya atanmış mirasçı tarafından yapılmış olmasına göre farklılıklar vardır.  

Mirasın reddi ile birlikte mirası reddeden yasal mirasçının mirasçılık sıfatı ortadan kalkar. Mirası reddeden kişinin, miras payı kendisi sağ  değilmiş gibi ilgili hak sahiplerine geçer. Örneğin A kişisi vefat ettiğinde, kızlarından B’nin mirası reddetmesi halinde, reddedilen bu pay B’nin oğlu / kızı C’ye intikal eder.  

Alt soyun tamamı mirası reddeder ve eş sağ ise, bu durumda mirasın tamamı sağ kalan eşe geçer.

Mirasın tüm yasal mirasçılar tarafından reddedilmesi halinde ise, miras sulh hukuk mahkemesi tarafından iflas hükümlerine göre tasfiye edilir.  

Mirasın atanmış mirasçı tarafından reddedilmesi halinde ise miras bırakan tarafından aksi belirtilmemiş ise Medeni Kanun’un 611/2 maddesi uyarınca mirası reddeden  atanmış mirasçının payı en yakın yasal mirasçıya geçer.

Reddi Miras Beyanı İptal Edilebilir Mi?

Miras reddedildikten sonra bundan dönmek kural olarak mümkün değildir. Ancak Borçlar Kanunu m. 23 çerçevesinde yanılma, aldatma, korkutma sonucu mirasçının reddi miras  beyanında bulunması halinde iptal talebinde bulunulabilir. Mirasçının, reddi miras beyanının iptalini de dava yolu ile ileri sürmesi gerekir.

Reddi Mirasın İptali Davası ve Şartları

Medeni Kanun’un 617. Maddesinde, alacaklıların haklarını korumak için, belirli şartların varlığı halinde reddi miras işleminin iptalinin talep edilebileceği düzenlenmiştir. Aşağıdaki  şartların varlığı halinde, reddi miras yapan mirasçının alacaklıları reddin iptali davası açabilir.

-            Mirası reddeden mirasçının malvarlığı, mirastan intikal edecek olan borca yetmemelidir.

-            Mirasçı alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirasını reddetmelidir.

-           Mirasçı tarafından alacaklılar veya iflas idaresine borcuna yeter miktarda ayni veya nakdi bir güvence (teminat) verilmemiş olmalıdır.

Yukarıda sayılan şartların varlığı halinde mirasçının reddi miras tarihinden itibaren altı aylık hak düşürücü süre içerisinde  alacaklıları reddin iptali davası açabilir. Görevli mahkeme Asliye Hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme ise davalının son yerleşim yeri mahkemesidir.

 

Saygılarımızla,

Av. Demet Cengiz Uslu