APARTMAN GÖREVLİSİNİN İŞÇİLİK ALACAĞI HAKLARI
İzmir, 16.12.2020
APARTMAN GÖREVLİSİNİN İŞÇİLİK ALACAĞI HAKLARI
4857 sayılı İş Kanunu’nun 110. maddesi “Konut kapıcılarının hizmetlerinin kapsam ve niteliği ile çalışma süreleri, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri, yıllık ücretli izin hakları ve kapıcı konutları ile ilgili hususların düzenlenmesinde uygulanacak değişik şekil ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.” hükmünü içerir.
Konut Kapıcıları Yönetmeliği’nin 3. maddesinde konutun bakım, onarım, temizlik gibi işlerini yapan, konutta oturanların birtakım işlerini gören kişi kapıcı, konutun maliki veya ortakları işveren, yönetici ise işveren vekili olarak tanımlanmıştır.
İş sözleşmesinden doğacak uyuşmazlıklarda açılacak olan dava kat maliklerini temsilen yöneticiye veya kat maliklerine karşı yöneltilir. Ancak her halükarda hüküm, işveren kat maliklerine yönelik kurulur:
“...Davalının sıfatı bakımından; Konut kapıcılarının hak ve alacaklarından kat malikleri sorumludur. İşveren vekili konumundaki yöneticiliğe dava açılması yerinde ise de hüküm altına alınan hak ve alacaklardan kat malikleri sorumludur. Bu nedenle işçilik alacaklarından 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 20/a maddesi uyarınca kat maliklerini eşit olarak sorumlu tutacak şekilde hüküm kurulması gerekirken sorumlulukta tereddüt oluşturacak şekilde hüküm kurulması hatalıdır…” ( Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2016/9810 Esas, 21233 Karar sayılı ilamı)
Apartman görevlilerinin hafta izni, yıllık izni, ulusal tatil ve bayram günleri izinleri ve ücretinin ödenmesi İş Kanunu'na göre belirlenir. Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına hak kazanma halleri açısından da İş Kanunu hükümleri esas alınır.
Kapıcıya ödenen nakdi ücretinin yanında Yönetmeliğin 13. maddesine göre kendisinin ve varsa ailesinin oturması için bir konut tahsis edilmiş ve elektrik, su, doğalgaz gibi fatura ödemeleri de sağlanıyor olabilir. Kapıcıya sağlanan konuttan kira bedeli istenemez.
“Kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmişse, konutun 3194 sayılı İmar Kanunu ve Belediye İmar Yönetmelikleri ile öngörülen asgari koşullara uygun olması gerekir. Kapıcıya, görevi nedeniyle verilmiş olan konut için iş sözleşmesinin devamı süresince kira istenemez. Kapıcının su, elektrik, ısınma ve sıcak su giderlerine kısmen ya da tamamen katılıp katılmayacağı sözleşme ile belirlenir. Kapıcı konutunun boşaltılmasında, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun Ek 2 nci maddesi hükümleri uygulanır. Bu konuda iş veya toplu iş sözleşmesinden doğan haklar saklıdır.” Bu durumda kapıcıya sürekli olarak sağlanan kiralananın kira bedeli, fatura ödemeleri gibi destekler yan ücret olarak giydirilmiş ücrete dahil edilir ve kıdem hesabına esas alınır:
“...Davacı, davalı apartmanda kapıcı olarak çalışmakta iken ilk döneme ilişkin çalışması kıdem tazminatı ödenerek sonlandırılmıştır.
Uyuşmazlık, giydirilmiş ücrete eklenecek hak ve menfaatlerden doğmaktadır. Davacının ilk dönem çalışmasının karşılığı olan kıdem tazminatının asgari ücret ödendiği anlaşılmaktadır. Davacı kapıcı dairesinde oturmaktadır. Buna göre, davacının kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücretinin hesabında hizmet akdi süresince oturduğu kapıcı dairesinden sağladığı konut ve varsa su, elektrik gibi menfaatler de nazara alınmalıdır. Bu husus gözönüne alınmadan ilk dönem çalışmasına ilişkin kıdem tazminatının tam olarak ödendiğinin kabulü ile hüküm kurulması hatalıdır…” ( Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2014/10492 Esas, 2015/22449 Karar sayılı ilamı )
“...Giydirilmiş ücrete esas alınması gereken kira bedeli miktarı noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
Kıdem ve ihbar tazminatına esas alınacak olan giydirilmiş ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının giydirilmiş ücret hesaplamasında kira bedeli varsayımsal olarak 750,00 TL olarak belirlenmiş, rapora davalının itiraz etmesi üzerine davacı tarafından kira ilanları sunulmuştur. Sözü edilen ilan tarihlerine bakıldığında ilanların 2015 ve 2016 yıllarında verildiği ancak davacının iş sözleşmesinin 31.12.2014 tarihinde sona erdiği anlaşılmış, o nedenle ilanların tam olarak emsal olamayacağı değerlendirilmiştir. Buna göre davacının kaldığı dairenin emsali kira bedelleri araştırılarak kıdem ve ihbar tazminatlarına esas giydirilmiş ücret yeniden tespit edilmelidir…” ( Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 2017/22084 Esas, 2019/10660 K. sayılı ilamı )