Veraset İlamı Nedir? Nasıl Çıkartılır?
İzmir, 19.04.2020
Veraset İlamı Nedir?
Murisin vefatı halinde, bıraktığı miras üzerinde hak sahibi olan kişilerin (mirasçıların) kimler olduğu ve mirastan hangi oranda pay sahibi olduklarını gösteren belgeye veraset ilamı (mirasçılık belgesi) denir. (TMK m. 598) Veraset ilamının çıkartılması için başvuru yapanın yasal veya atanmış mirasçı olması gerekir. Yasal mirasçıların belirlenmesi sadece kimliklerini ibraz etmeleri ile mümkün iken, atanmış mirasçıların ispatı için noter veya mahkeme huzurunda bir ispat gerekir.
Veraset İlamı Nasıl Çıkartılır?
2011 yılına dek veraset ilamı çıkarmak için mirasçıların Sulh Hukuk Mahkemelerine yazılı olarak başvurmaları gerekirken, 2011 yılı itibariyle Medeni Kanun’da yapılan değişiklik ile noterler tarafından da veraset ilamı çıkarılarak mirasçılara verilmesi mümkün hale gelmiştir.
Dolayısıyla veraset ilamı;
- Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veya
- Noterden alınabilir.
Veraset ilamının noterden alabilmek için, notere başvuran kişi ile vefat eden kişi (muris) arasında mutlaka akrabalık ilişkisinin bulunması gerekir. Şayet bu bağ bulunmuyorsa o zaman veraset ilamı almak için bir dilekçe ile Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru yapılması gerekir.
Verasetin noterden çıkartılabilmesi için bir diğer şart da, yabancılık unsurunun olmamasıdır. Yabancılık unsuru mirasçılardan birinin Türkiye’de ikamet etmemesi veya yabancı bir ülke vatandaşı olması anlamına gelmektedir. Mirasçılardan bir veya daha fazlası yabancılık unsuru taşıyor ise, veraset ilamı için Sulh Hukuk Mahkemesine başvurmak gerekmektedir.
Dava, murisin son ikametgâh adresinin bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi’nde hasımsız olarak açılır.
Veraset İlamı Ne Kadar Süre Geçerlidir?
Veraset ilamında, yasal mirasçılar ve mirastan alacakları paylar gösterildiği için herhangi bir geçerlilik süresi bulunmamaktadır. Veraset ilamının çıkarılması için de herhangi bir süre sınırlaması bulunmamaktadır.
Hukuki Niteliği
Veraset ilamının; mirasçıları tespit etmek için kesin bir nitelik taşımadığı ve veraset ilamının geçersizliğinin her zaman ileri sürülebileceği Medeni Kanun’un 598/3 maddesinde açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle veraset ilamı; mirasçıların mirasçılık hakları hususunda kesin nitelik taşımamakla birlikte, aksi ispat edilinceye kadar adına düzenlenmiş bulunan şahıs veya şahısların mirasçılığı lehine bir karine oluşturur. Herhangi bir itiraz davası açılmaması halinde veraset ilamında belirtilen kişilerin mirasçı olduğu kabul edilir ve miras paylaşımı bu şekilde yapılır.
Veraset ilamına ilişkin açılacak dava, çekişmesiz yargı işidir. Birden fazla mirasçının mevcut olması durumunda dahi yalnızca bir veya birkaç mirasçının veraset ilamı başvurusunda bulunması yeterlidir. Başvuru neticesinde verilen mahkeme kararı, murisin bütün yasal ve atanmış mirasçıları hakkında hukuki sonuç doğurur.
Veraset ve İntikal İşlemleri
Tapu sicilinde kayıtlı malikin ölümü halinde, murisin mirasının mahkemeden alınmış veraset ilamında belirtilen mirasçılar adına Medeni Kanun hükümlerine göre tescili işlemine “mirasın intikali” denir.
İntikal işlemi, müşterek (paylı) mülkiyet şeklinde yapılacak ise, bütün mirasçıların bizzat veya kanuni temsilcileri vasıtasıyla intikal işlemine katılmaları gerekir. Veraset ilamında belirtilen mirasçılardan bir veya birkaçının intikal işlemleri sırasında hazır bulunmaması halinde; intikal işlemi, iştirak halinde mülkiyet olarak gerçekleştirilir. Diğer yandan; murisin herhangi bir mirasçısı, iştirak halinde intikal işlemini gerçekleştirebilir ancak ortadan kaldıramaz.
Saygılarımızla,
Av. Demet Cengiz Uslu